Αναρτήσεις

Εμφάνιση αναρτήσεων με την ετικέτα βιοεξουσία

Κώστας Δουζίνας "Βιοπολιτική, Πανδημία και τα Δικαιώματα των Κυβερνούμενων"

  * Κώστας Δουζίνας ,  Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και πρόεδρος του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς»   Η πανδημία του κοροναϊού και τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που υιοθέτησαν οι κυβερνήσεις επιβάλλουν την αυστηρότερη δυνατή πειθάρχηση της συμπεριφοράς και εκτεταμένο έλεγχο όλων των πλευρών της ζωής. Εντατικοποιούν σε πρωτοφανή βαθμό την άσκηση εξουσίας που ονομάστηκε βιοεξουσία και επιτελείται μέσω των στρατηγικών της βιοπολιτικής. Στον βιοπολιτικό καπιταλισμό, που ανάλυσε πρώτος ο Michel Foucault, η άσκηση εξουσίας από τον 19 ο  αιώνα και μετά δεν επικεντρώνεται στη διαχείριση και κατεύθυνση των ατομικών συμπεριφορών αλλά στον έλεγχο της βιολογικής ζωής. Πολιτικές για τη δημόσια υγεία, την παιδεία, το ρίσκο και την ασφάλιση, τη σεξουαλικότητα και τη γονιμότητα, τη μετανάστευση εφαρμόζονται με στόχο τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού και αυξάνουν τις ατομικές γνώσεις και σωματικές δεξιότητες. Η βιοπολιτική ελέγχει τη ζωή και τις βιολογικές λειτουργίες του

Βιοεξουσία , βιοπολιτική και φόβος

  Στις μέρες μας η πολιτική έχει αλλάξει εντελώς μορφή . Εκτός από το ότι πλέον δεν έχει κανένα ρόλο σε ότι αφορά την άσκηση εξουσίας , με την έννοια της αποσύνδεσης που δίνει ο Μπάουμαν , έχει περάσει στη φάση της μεταπολιτικής βιοπολιτικής . Ως μεταπολιτική μπορούμε να ορίσουμε την πολιτική που ισχυρίζεται πως έχει αφήσει πίσω , τους παλιούς ιδεολογικούς αγώνες και επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στη διαχείριση και τη διοίκηση από «ειδήμονες» . Η βιοπολιτική , ορίζει ως πρωταρχικό σκοπό της τη ρύθμιση της ασφάλειας και της ευημερίας των ανθρώπινων ζωών . Οι δύο αυτές διαστάσεις της πολιτικής είναι αλληλοεξαρτώμενες : από τη στιγμή που δεν έχουμε ιδεολογικούς προσανατολισμούς , στόχους ή οράματα το μόνο που απομένει είναι η διαχείριση της ίδιας της ζωής . Έχοντας ένα , επί της ουσίας , αποπολιτικοποιημένο πλήθος , που ενδιαφέρεται μόνο για την «τακτοποίηση των συμφερόντων» του , ο μόνος και ποιο εύκολος δρόμος να μπορείς να το διαχειρίζεσαι , κινητοποιώντας το προς την κατεύθυνση που θ

Ποιος νοιάζεται για τον Φουκώ;

Εικόνα
  Αν μπορεί να εξαχθεί ένα ορισμένο συμπέρασμα... αυτό είναι ότι ο κορωνοϊός αποτελεί κάτι περισσότερο από ένα παθογόνο αίτιο το οποίο απειλεί τις ζωές πολλών ανθρώπων. Σε κίνδυνο τίθεται επιπλέον η δημοκρατία από τα πρόσφατα πειράματα με τις διάφορες μορφές διακυβέρνησης έκτακτης ανάγκης... Οι κυβερνήσεις έχουν πετύχει σημαντικό τεχνοκρατικό έλεγχο των πληθυσμών τους, οι οποίοι έχουν πειθαρχηθεί -με τη σημασία που λαμβάνει ο όρος «πειθαρχία» (discipline) στα τελευταία κείμενα του Φουκώ- ώστε να επιθυμούν την ασφάλεια αντί της ελευθερίας.» (Gerard Delanty, “Six Political Philosophies in Search of a Virus: Critical Perspectives on the Coronavirus Pandemic”) Ποιος νοιάζεται για τον Φουκώ; Πόσο και πώς έρχονται σήμερα σε επαφή με το έργο του οι ομάδες τις οποίες επηρέαζε κάποτε; Στο ερώτημα ανταποκρίνεται το άρθρο “How We Forgot Foucault” του Geoff Shullenberger, λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό  American Affairs  αυτού του καλοκαιριού. Εκεί, λ

Μια φουκωική προσέγγιση: Η μετάβαση από τον Κλασικό Φιλελευθερισμό στον Νεοφιλελευθερισμό

Εικόνα
  από  Άννα Μπουλογούρη Πώς μια χρηματοοικονομική κατάρρευση μεταφράζεται σήμερα σε συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας και ελάττωση των δημόσιων δαπανών; Με ποιον τρόπο κατορθώνει ο νεοφιλελευθερισμός όχι μόνο να εξέρχεται αλώβητος από την παγκόσμιας διάστασης οικονομική κρίση, αλλά να ενδυναμώνεται κιόλας; Ενώ,  Ο περίεργος μη θάνατος του Νεοφιλελευθερισμού [1]  αποτελεί ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα που απασχολούν τους κύκλους της συγκαιρινής διανόησης, τέλη της δεκαετίας του ’70 ο Φουκώ επιχειρεί να αποσαφηνίσει τους όρους ανάδυσης αυτού του νέου διακυβερνησιακού προτάγματος. Έτσι, το 1978, λίγο πριν από την εκλογή της Μάργκαρετ Θάτσερ και την επίσημη εγκαθίδρυση του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος στη Μεγάλη Βρετανία, ο φιλόσοφος ξεκινά στο  Collè ge  de  France  έναν κύκλο παραδόσεων με μοναδικό του μέλημα να διαυγάσει  τη γέννηση της βιοπολιτικής . [2]  Στο παρόν κείμενο, ακολουθώντας το επιχείρημα του Φουκώ, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε πώς αυτό που δεν υπήρξε κατάφερε να πάρει