Χάος δημιούργησαν οι ελλείψεις στη βιομηχανία με τα capital control

Αντιμέτωπη με ελλείψεις σε πρώτες ύλες και κυρίως πλαστικά, χημικά, μέταλλα και υλικά συσκευασίας βρίσκεται η πολύπαθη ελληνική βιομηχανία, παρά τη μερική χαλάρωση που έχει επέλθει στους κεφαλαιακούς ελέγχους, αναφέρει ρεπορτάζ στη "Καθημερινή".

Στο επίπεδο της λιανικής πώλησης, οι ελλείψεις εντοπίζονται κυρίως στα είδη ένδυσης, καθώς και σε ανταλλακτικά οχημάτων και εν γένει μηχανήματα – ελλείψεις που κυρίως οφείλονται στο γεγονός ότι πρόκειται για προϊόντα που ιεραρχούνται χαμηλά στην έγκριση των αιτημάτων για εισαγωγές. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν μεγαλύτερες ελλείψεις οφείλεται σε ένα βαθμό στην προσπάθεια που γίνεται το τελευταίο διάστημα για χαλάρωση των capital control. Το δυστύχημα, ωστόσο, είναι ότι οφείλεται σε σημαντικό βαθμό, όπως οι ίδιοι οι επιχειρηματίες επισημαίνουν, και στη δραματική υποχώρηση της ζήτησης.

Εισαγωγές

Αν και βεβαίως ο φόβος που υπήρχε από την αρχή των capital control ήταν οι πιθανές ελλείψεις σε τρόφιμα, τα χειρότερα έχουν αποφευχθεί μέχρι στιγμής, καθώς από την πρώτη στιγμή τα τρόφιμα και τα φάρμακα ιεραρχήθηκαν πρώτα στην έγκριση των αιτημάτων για τις συναλλαγές. Σύμφωνα άλλωστε με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, από τις 29 Ιουνίου έως και τις 15 Σεπτεμβρίου 2015 είχαν εγκριθεί αιτήματα για εισαγωγή τροφίμων συνολικής αξίας 515 εκατ. ευρώ και αιτήματα για εισαγωγή φαρμάκων συνολικής αξίας 234 εκατ. ευρώ.

Τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο, παρατηρούνται ελλείψεις στα ράφια αλυσίδων σούπερ μάρκετ –σε αυτές συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον μία εκ των κορυφαίων– όχι λόγω αδυναμίας ή δυσκολίας πραγματοποίησης εισαγωγών, αλλά διότι οι προμηθευτές, εγχώριοι και μη, αποφάσισαν να εφαρμόσουν δραστικά μέτρα για να περιορίσουν τις συνέπειες που είχαν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι στη δική τους επιχείρηση. Με άλλα λόγια, προχώρησαν σε αυτό για το οποίο είχαν προειδοποιήσει από την πρώτη στιγμή: διέκοψαν την τροφοδοσία σε πελάτες που επεδείκνυαν ασυνέπεια στις πληρωμές, προκειμένου να περιορίσουν την έκθεση των επιχειρήσεών τους σε πιστωτικό κίνδυνο.

Ήδη, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, την πρακτική αυτή ακολουθούν δύο μεγάλες ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες που έχουν την έδρα τους στην περιφέρεια, μία μεγάλη πολυεθνική εταιρεία με σημαντική παραγωγική δραστηριότητα στην Ελλάδα, εταιρεία παραγωγής και διάθεσης προϊόντων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, καθώς και γνωστή χονδρεμπορική επιχείρηση τροφίμων και logistics.

Διακοπή

Η επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπορίου, η οποία φτάνει ακόμη και μέχρι τη διακοπή της τροφοδοσίας πελατών τους, είναι μία από τις έμμεσες επιπτώσεις από την αναστάτωση που έχει προκληθεί στο τραπεζικό σύστημα από την 29η Ιουνίου κι έπειτα. Η άλλη που θα φανεί πιθανότατα το επόμενο διάστημα είναι οι υπερτιμολογήσεις σε προϊόντα εξαιτίας της δράσης των... μεσαζόντων.

Όπως καταγγέλλουν στην «Κ» αρμόδιοι παράγοντες από τον εισαγωγικό κλάδο, δεν λείπουν τα φαινόμενα εκείνα που επιχειρήσεις οι οποίες, για να εισάγουν ταχύτερα κάποια προϊόντα αλλά δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό στο εξωτερικό, χρησιμοποιούν κάποιον μεσάζοντα που έχει τέτοιο λογαριασμό –κυρίως στη Βουλγαρία– και ο οποίος λαμβάνει προμήθεια ακόμη και 10%.

Υπερτιμολογήσεις, τέλος, αναμένονται σε κάποια προϊόντα, λόγω της αύξησης του κόστους μεταφοράς, καθώς οι περιορισμοί υποχρεώνουν τους εμπόρους να προβαίνουν αναγκαστικά σε πολλές και μικρής αξίας παραγγελίες.

Οι συνέπειες θα φανούν τους επόμενους μήνες

Λιγότερες από τις μισές σε σχέση με τον περσινό Ιούλιο ήταν οι εισαγωγές που πραγματοποιήθηκαν τον φετινό Ιούλιο, τον μήνα που σημαδεύτηκε από την τραπεζική αργία, τους κεφαλαιακούς ελέγχους, το δημοψήφισμα, αλλά και τη συμφωνία με τους δανειστές. Βάσει των επίσημων στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, η αξία των εισαγωγών που πραγματοποιήθηκε τον φετινό Ιούλιο διαμορφώθηκε στο 47% της αξίας των εισαγωγών του Ιουλίου του 2014. Τον Αύγουστο το ποσοστό αυξήθηκε στο 79%, ενώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν για τον Σεπτέμβριο, προβλέπεται ότι ο μήνας θα κλείσει με την αξία των εισαγωγών να ανέρχεται περίπου στο 88% της αξίας των εισαγωγών του περσινού Σεπτεμβρίου.

Από τα παραπάνω στοιχεία γίνεται φανερό ότι υπάρχει αρκετά σημαντική ομαλοποίηση της κατάστασης. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου μιλώντας στην «Κ», ο μέσος όρος ικανοποίησης των αιτημάτων για εισαγωγές παραμένει στις δέκα ημέρες, ενώ όλοι διατυπώνουν ανησυχία για τις επιπτώσεις στην ανεργία, στην επιχειρηματικότητα, στις επενδύσεις, στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. «Λουκέτα» σε μεταποιητικές μονάδες με επακόλουθο την αύξηση της ανεργίας προβλέπει μέχρι το τέλος του χρόνου ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Κυριάκος Λουφάκης. «Οι συνέπειες θα συνεχίζουν να φαίνονται και τους επόμενους μήνες», επισημαίνει μιλώντας στην «Κ», ενώ εκτιμά ότι η μείωση των εξαγωγών τον Αύγουστο μπορεί να φτάσει ακόμη και διψήφιο ποσοστό. Ο ΣΕΒΕ εκτιμά, άλλωστε, ότι οι ραγδαίες αρνητικές εξελίξεις από τον Ιούλιο κι έπειτα ανέκοψαν σε τέτοιον βαθμό την ανοδική έως τότε πορεία των εξαγωγών, που αυτές θα κλείσουν το 2015 με αρνητικό πρόσημο σε σύγκριση με το 2014.

Το πρόβλημα επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι το κράτος έχει κηρύξει άτυπη «στάση πληρωμών» προς τις επιχειρήσεις. Οι επιστροφές ΦΠΑ που οφείλονται σε εξαγωγικές επιχειρήσεις υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, ενώ πολλές είναι αυτές που δεν καταθέτουν πιστωτικό όταν έχουν επιστροφή, αναμένοντας συμψηφισμό στην περίπτωση που έναν άλλον μήνα έχουν χρεωστικό.

Παράδειγμα

«Ένα νοσοκομείο της Αθήνας έχει παραγγείλει ανταλλακτικό για μηχάνημα, αλλά ήδη οφείλει από πέρυσι 60.000 ευρώ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ιωάννης Παπαγεωργάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εμπορικών Αντιπροσώπων και Διανομέων Αθηνών, και προσθέτει: «Επιχειρήσεις που είχαν από πριν κάποια ρευστότητα μπορούν ακόμη να αντεπεξέλθουν και να πραγματοποιούν εισαγωγές. Οι άλλες όμως βρίσκονται σε πλήρη αδράνεια. Τα capital control έχουν ισοπεδώσει τον επιχειρηματικό κόσμο».

Σε μερικές, μάλιστα, περιπτώσεις, όπως τονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Βασίλης Κορκίδης, οι προμηθευτές διαθέτουν εξαιρετικά κλειστά συστήματα παραγγελιών. «Όσοι είχαν εκκρεμότητες σε πληρωμές και πριν από τα capital control και τώρα δεν πληρώνουν ύστερα από 10 ημέρες δεν μπορούν να προβούν καν σε παραγγελίες. Τα ηλεκτρονικά συστήματα παραγγελιών που έχουν πολλοί προμηθευτές "κλειδώνουν", τους αφήνουν απ’ έξω. Δημιουργείται με αυτό τον τρόπο μία ιδιότυπη "μαύρη λίστα" πελατών», αναφέρει στην «Κ». Σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου οι απώλειες για το λιανεμπόριο λόγω των περιορισμών στην κίνηση των κεφαλαίων υπολογίζονται σε 1,33 δισ. ευρώ.

Εκτός από το προφίλ των επιχειρήσεων, εάν ήταν δηλαδή συνεπείς ή ασυνεπείς στην προ capital control εποχή, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει και η ηλικία τους. Όπως εξηγεί ο Παύλος Ραβάνης, πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΒΕΑ), οι νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερη δυσκολία από τις παλιές να αποδείξουν ότι χρειάζονται για την ομαλή λειτουργίας τους τα προϊόντα που αιτούνται προς εισαγωγή και ότι αυτά τα αιτήματα δεν αποτελούν πρόσχημα για να βγάλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Τι περιμένουν τώρα οι επιχειρήσεις; Πολύ περισσότερο ίσως και από την άρση των περιορισμών, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ξένων προς την Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας την έλλειψή της ως το υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα.